Nieuw onderzoek brengt kansen voor zeegras in beeld
Bericht uitgegeven op [publicatiedatum]
Ook in Nederland zijn er kansrijke locaties voor het herstel van droogvallend zeegras. Een vergelijking met locaties in Duitsland en Denemarken laat zien dat vooral luwe plekken onder de Waddeneilanden en langs de Friese en Groningse kust geschikt kunnen zijn. Dit blijkt uit onderzoek uitgevoerd in opdracht van het Programma naar een Rijke Waddenzee en de Waddenacademie.
Onderzoeker Eelke Folmer heeft in samenwerking met Duitse- en Nederlandse wetenschappers onderzocht onder welke omstandigheden droogvallend zeegras voorkomt in de Duitse Waddenzee. Op basis van hydrodynamische en morfologische gegevens is er een habitatmodel ontwikkeld om geschikt leefgebied (habitat) in de Nederlandse Waddenzee te identificeren. Deze informatie is van belang voor effectieve natuurbescherming en om goede locaties te kiezen voor het zaaien van nieuw zeegras.
In Duitsland wel groei, in Nederland niet
Door overbemesting was de waterkwaliteit sinds de jaren zestig sterk achteruitgegaan met negatieve gevolgen voor droogvallend (litoraal) zeegras. Als gevolg van milieubeleid is de Waddenzee nu aanmerkelijk schoner. Volgens vele wetenschappers is de verbeterde waterkwaliteit een belangrijke oorzaak van het herstel van zeegras in de Noord-Duitse Waddenzee. In Nederland zijn echter nog geen tekenen van een toename. Recent is wel op experimentele schaal zaad uitgezet. De eerste resultaten laten zien dat het zeegras wel opkomt, maar zich nog onvoldoende voortplant.
Potentiële locaties voor zeegras
Aan de hand van een vergelijking van onder meer stroomsnelheid, droogvalduur en sedimentsamenstelling is onderzocht onder welke omstandigheden zeegras in de Noord-Duitse Waddenzee voorkomt. Vervolgens is bekeken waar in de Nederlandse Waddenzee de omstandigheden vergelijkbaar zijn. Uit deze vergelijking blijkt dat verschillende plekken onder de Waddeneilanden, rondom Griend en langs de Friese en Groningse kust en het Balgzand potentieel geschikt zijn voor zeegras.
In de oostelijke Nederlandse Waddenzee zijn de locaties waarschijnlijk minder geschikt vanwege de hoge concentraties meststoffen in het water. In de westelijke Waddenzee zijn de concentraties aanzienlijk lager. Folmer verwacht dat de kansen op herstel hier hoger zijn.
Herintroductie
De kansenkaart voor zeegras moet bijdragen aan een meer succesvolle herintroductie van zeegras. Momenteel ontwikkelt het Programma Naar een Rijke Waddenzee op verzoek van Natuurmonumenten en Rijkswaterstaat een meerjarig programma gericht op herstel van deze belangrijke biobouwer. De nu uitgevoerde studie is hiervoor een belangrijke bouwsteen. De kaart kan ook gebruikt worden om effectievere bescherming te realiseren door te zorgen dat geschikte plekken niet verstoord worden (denk bijvoorbeeld aan handkokkelvisserij). Dus ook zonder zaaiwerk heeft de kaart toegepaste waarde.
Over zeegras
De terugkeer van zeegras is belangrijk voor de Waddenzee. Het heeft een functie als voedsel voor eenden en ganzen. In zeegrasvelden komen ook veel vissen voor en andere diertjes. Bovendien kan het de kustveiligheid vergroten doordat het sediment vast kan houdenDe zeegraskansenkaart is van toepassing op droogvallend zeegras. De onderzoeksresultaten vallen ook in lijn met recente onderzoeken omtrent biobouwers in de Waddenzee, zoals Waddensleutels.
Tekst: Programma Naar een rijke Waddenzee
Foto: Colin Faulkingham