Blauwneus loopt tegen de lamp
Stichting RAVONBericht uitgegeven door Stichting RAVON [land] op [publicatiedatum]
In Zuid-Holland brengen meer dan 50 vrijwilligers de intrek van trekvissen in kaart met een kruisnet. Naast waarnemingen van glasaal en driedoornige stekelbaars worden ook veel waardevolle gegevens van andere vissen verzameld. Begin april troffen de vrijwilligers verschillende eenjarige blauwneuzen aan in hun kruisnet in de Nieuwe Waterweg ter hoogte van Maassluis. Waarnemingen van de blauwneus in Nederland zijn schaars, zeker als het om jonge dieren gaat.
De blauwneus heeft zijn naam te danken aan de vlezige blauwgrijze neus die volwassen dieren hebben. Het is van oorsprong een Centraal-Europese soort die zich door het graven van het Main-Donaukanaal en geholpen door uitzettingen in Duitsland heeft kunnen uitbreiden naar het stroomgebied van de Rijn. De eerste waarnemingen van de blauwneus in Nederland dateren uit 1989, toen een drie jaar oude vis werd gevangen in de Nederrijn. In 2009 werden twee jonge blauwneuzen gevangen in de Waal bij Nijmegen. In de Nieuwe Merwede zijn de afgelopen jaren regelmatig oudere individuen van de blauwneus gevangen. Het is aannemelijk dat de blauwneuzen in Nederland afkomstig zijn uit een zichzelf voortplantende populatie in het Duitse deel van het stroomgebied van de Rijn. Of de soort zich ook in Nederland voortplant is onbekend.
De blauwneus leeft bij voorkeur in de beneden- en middenlopen van rivieren. In het oorspronkelijke leefgebied zijn er populaties die een groot deel van hun leven in de brakke kustgebieden leven en voor de voortplanting stroomopwaarts het zoete water in migreren. De vangst van 6 centimeter lange blauwneuzen in de Nieuwe Waterweg is de eerste melding van éénjarige exemplaren in het benedenrivierengebied. De locatie ligt in de Nieuwe Waterweg aan de buitenzijde van gemaal Zaaijer, in één van de weinige brakwatergetijdengebieden van Nederland. Mogelijk hebben de jonge blauwneuzen hier een prima opgroeigebied gevonden.
Tekst: Martijn Schiphouwer & Arthur de Bruin, RAVON en Bram Uljee, Peter van Noortwijk, René Molenaar & Edwin van der Pouw Kraan, Waarnemers glasaalmontioring
Foto’s: Edwin van der Pouw Kraan; Jelger Herder